Τον τελευταίο μήνα, τα τεκταινόμενα στον πλανήτη Γη μοιάζουν με σενάριο χολιγουντιανής ταινίας. Ένας μικροσκοπικός οργανισμός φαίνεται ότι έχει προκαλέσει τρομερές αλλαγές στις ζωές των ανθρώπων. Άνθρωποι νοσούν, άνθρωποι μεταδίδουν το ιό, άνθρωποι χάνουν τις ζωές τους. Επιπλέον, οι επιστήμονες εργάζονται με ιλιγγιώδεις ταχύτητες προκειμένου να αποτρέψουν τα χειρότερα και οι κυβερνήσεις παίρνουν συνεχώς απρόσμενα και σκληρά μέτρα. Οι άνθρωποι πανικοβάλλονται, φοβούνται, κλείνονται στα σπίτια τους (εκτός από τους άστεγους – αυτοί σπίτια δεν έχουν... και ναι, τους ξεχάσαμε εύκολα), καθηλώνονται στις τηλεοράσεις και γραπώνονται από το διαδίκτυο όπως ο ναυαγός από τη σανίδα. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να υπακούν στις οδηγίες εύκολα ή δύσκολα, αυθόρμητα ή βίαια γιατί ούτε φάρμακο υπάρχει αλλά ούτε εμβόλιο, τουλάχιστον μέχρι την ώρα, που γράφονται αυτές οι αράδες.
Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ
Αν δεν είναι έτσι η σταύρωση, τότε δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα ήταν.
Είμαι γιατρός (γυναικολόγος) αλλά δεν είμαι λοιμωξιολόγος, ιολόγος ή επιδημιολόγος και ως εκ τούτου δεν έχω ιδία άποψη για την έκταση και την επικινδυνότητα της νόσου. Εμπιστεύομαι την επιστήμη και γραπώνομαι από αυτή. Εμπιστεύομαι τους ειδικούς επιστήμονες. Ταυτόχρονα, θέλω να εμπιστευτώ τους πολιτικούς αλλά δυσκολεύομαι γιατί δεν έχουν “πρότερο έντιμο βίο” σαν σύνολο.
Μέσα σε ένα μήνα, η ζωή όλων μας έχει αλλάξει απρόβλεπτα και απροσδόκητα πολύ. Οι αλλαγές, που έγιναν και πρόκειται να γίνουν, έρχονται και πολλές από αυτές θα μείνουν. Οι ζωές μας δεν θα γίνουν ποτέ ξανά όπως πριν.
Τα plexiglasses, που μπήκαν στα φαρμακεία και στα ζαχαροπλαστεία, θα μείνουν.
Οι φωτεινές ταμπέλες στις εθνικές οδούς γράφουν “πληρώστε στα διόδια με πιστωτική κάρτα”, υπονοώντας την προσπάθεια αναστολής της ιικής μετάδοσης δια της συναλλαγής με νομίσματα. Η αλλαγή αυτή θα μείνει.
Οι άνθρωποι σταμάτησαν να δίνουν χειραψίες, φιλιά και αγκαλιές μέσα σε μία μέρα. Δεν μπορώ να φανταστώ πότε θα ξαναδώσουμε χειραψία. Δεν μπορώ να φανταστώ πότε θα εμπιστευτούμε ξανά ο ένας τον άλλον. Στον μεσαίωνα, όταν κάποιος μισούσε κάποιον άλλον, έριχνε δηλητήριο στο κρασί του και τον δολοφονούσε. Προκειμένου να εμπιστευτούν ξανά ο ένας τον άλλον απαιτούσαν αποδείξεις. Έτσι γέμιζαν τα κύπελλά τους με κρασί μέχρις επάνω και τα τσούγκριζαν δυνατά ευχόμενοι στην υγεία, ώστε μικρές ποσότητες κρασιού να μεταπηδήσουν από το ένα κύπελλο στο άλλο, αποδεικνύοντας ότι το κρασί είναι ακίνδυνο (χωρίς δηλητήριο) και συνεπώς μπορούν να πιουν χωρίς φόβο. Λέγεται ότι κάπως έτσι άρχισε το έθιμο του τσουγκρίσματος των ποτηριών, που έως σήμερα καλά κρατεί. Η χειραψία, όμως, πώς θα ξαναμπεί στη ζωή μας; Ποιες αποδείξεις θα προσκομιστούν ένθεν και ένθεν; Θα κυκλοφορούμε με βραχιολάκι, που θα πιστοποιεί ότι είμαστε εμβολιασμένοι; Γιατί, η χειραψία πρέπει να επανέλθει. Είναι ένα βασικό στοιχείο (αν όχι το βασικότερο), που ξεχωρίζει τους ανθρώπους από τα ζώα.
Οι άνθρωποι κυκλοφορούν φορώντας χειρουργική μάσκα και λαστιχένια γάντια. Οι δημοσιογράφοι κάνουν ρεπορτάζ στους δρόμους και κρατούν το μικρόφωνο φορώντας ιατρικά γάντια (δημιουργία συνείδησης). Εν τω μεταξύ, ο εν λόγω ιός φαίνεται να ζει περισσότερο στις πλαστικές επιφάνειες από ότι σε άλλες επιφάνειες. Οι μάσκες και τα γάντια πότε θα βγουν από τις ζωές μας; Τι θα μπορούσε να συμβεί ένα πρωί, ώστε ο fake χειρουργός της κακιάς ώρας να μην φορέσει τη μάσκα και τα γάντια του, που τόσο πολύ τα είχε συνηθίσει; Πως θα μπορούσε ο ταμίας του supermarket, ο τραπεζικός υπάλληλος και ο υπάλληλος του φαρμακείου να ξυπνήσει ένα πρωί και να πάει στη δουλειά του χωρίς ιατρικά γάντια; Τα γάντια ήρθαν και θα μείνουν κι ας είναι ένα από τα χειρότερα αυτοσχέδια προληπτικά μέτρα.
Οι άνθρωποι μαθαίνουν να κρατούν αποστάσεις ο ένας από τον άλλον (1-2 μέτρα). Βιώνουν πανικό όταν συνάνθρωπος περάσει δίπλα τους και αποτραβιούνται ενώ ταυτόχρονα οι σφυγμοί τους ανεβαίνουν κατακόρυφα. Άραγε, θα ξανακουμπήσει άνθρωπος άνθρωπο χωρίς φόβο;
Η εκπαίδευση “πάγωσε” αλλά ως δια μαγείας ήρθε το διαδίκτυο να μας δώσει λύση. Ακόμη και οι πιο δύσπιστοι, έχουν πεισθεί μερικώς ή απόλυτα ότι η εκπαίδευση μπορεί να εξυπηρετηθεί από απόσταση. Τα παιδιά μας δεν πηγαίνουν στο σχολείο αλλά κάνουν ή θα κάνουν διαδικτυακά μαθήματα. Πάντα πίστευα ότι η εκπαίδευση μπορεί να εξυπηρετηθεί από απόσταση. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Καρπενήσι, όπου οι επιλογές στην εκπαίδευση, πέραν των δημοσίων σχολείων, ήταν περιορισμένες τη δεκαετία του ‘80. Τότε, είχα γραφτεί σε ένα πρωτοποριακό σύστημα φροντιστηριακών μαθημάτων από απόσταση (ήταν το AL SYSTEM). Μου είχαν στείλει βιβλία, μελετούσα την ύλη και έλυνα τις ασκήσεις ή έγραφα τις εκθέσεις. Κατόπιν τα ταχυδρομούσα στην Αθήνα (δεν υπήρχε διαδίκτυο) και λάμβανα ταχυδρομικώς διορθωμένα τα γραπτά μου, απαντήσεις στις απορίες μου και σχόλια από τους καθηγητές. Το σύστημα ήταν αποδοτικό κατά τη γνώμη μου. Σήμερα, το διαδίκτυο έχει καταπληκτικές δυνατότητες. Έχω παρακολουθήσει πάμπολλα webinars και ξέρω ότι το παγκόσμιο εκπαιδευτικό σύστημα έχει αρκετή εμπειρία σε θέματα εκπαίδευσης εξ αποστάσεως. Το “αγκάθι” ήταν οι δύσπιστοι. Ωστόσο και αυτοί πείθονται με τη μεσολάβηση ενός τοσοδούλη ιού. Η εκπαίδευση από απόσταση ήρθε και θα μείνει.
Πρώτα η Περιφέρεια Θεσσαλίας και κατόπιν η Περιφέρεια Αττικής εφήρμοσαν συμβουλευτική εξ αποστάσεως από γιατρούς για τους πληγέντες από τον κοροναϊό. Ένα κομμάτι της ιατρικής υπηρεσίας πραγματοποιείται ήδη εξ αποστάσεως σε πείσμα όλων των “σκληροπυρηνικών”, που ακόμη επιμένουν ότι η ιατρική δεν εξασκείται από απόσταση. Οι περιφερειάρχες κ.κ. Αγοραστός και Πατούλης “ευλόγησαν” την ιατρική συμβουλευτική από απόσταση. Βέβαια, αυτό συμβαίνει από 15ετίας στον υπόλοιπο πλανήτη. Οι φίλοι μου ξέρουν ότι από πολλών ετών είμαι θιασώτης της συμβουλευτικής από απόσταση και ναι, γίνεται στην πράξη αφού όλοι μας δεχόμαστε τηλεφωνήματα από ασθενείς και δίνουμε συμβουλές (στο μέτρο του εφικτού) από το τηλέφωνο. Αν υπάρχει γιατρός, που δεν έχει δώσει συμβουλή από το τηλέφωνο, θα χαιρόμουν μετά το τέλος της αυτο-καραντίνας να τον γνωρίσω και να συνφάγωμε. Κι αυτό το μέτρο ήρθε και θα μείνει.
Οι εικόνες από το Μπέργκαμο με τα καμιόνια, που κουβαλούσαν νεκρούς, πως θα ξεθωριάσουν; Πως θα ξεθωριάσουν στα μάτια των παιδιών μας; Των παιδιών μας, που τους έχουμε "αλλάξει τα φώτα" με το καλημέρα. Όταν σήμερα το πρωί έλεγα στα παιδιά μου ότι μετά από χρόνια θα έχουν να λένε πως έζησαν την κρίση του κοροναϊού, ο 12χρονος γιος μου μου υπενθύμισε ότι από τότε, που θυμάται τον εαυτό του, όλο για μια κρίση μιλάμε.
Πως θα σβήσει από το “σκληρό δίσκο” μας η φράση του γ.γ. Προστασίας του Πολίτη “ξέρουμε ποιοι περνούν τα διόδια”; Κι αυτό νομίζω ότι θα μείνει.
Η απαγόρευση της κυκλοφορίας, για την ώρα δεν υφίσταται αλλά μετά την πεπραγμένη σχετική επικοινωνιακή προεργασία, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι θα ισχύει εντός ολίγων ωρών. Ποτέ άλλοτε η απαγόρευση της κυκλοφορίας δεν ήταν τόσο επιθυμητή από τον άνθρωπο όσο σήμερα! Εμείς οι άνθρωποι τη ζητούμε μανιωδώς και οι κυβερνήτες θα μας την παράσχουν απλόχερα... Την απαγόρευση της κυκλοφορίας, που άλλες γενιές πάλεψαν σκληρά για να μην την έχουμε! Δυστυχώς και αυτό θα μείνει μέχρι να το ξαναδιεκδικήσει ο άνθρωπος – ο άνθρωπος, που σήμερα κινδυνεύει από έναν ιό και αύριο θα κινδυνεύει από κάτι άλλο (π.χ. τα ρομπότ).
Το μοντέλο της ολοκληρωτικής Κίνας, που γέννησε το πρόβλημα, φαίνεται να ελέγχει αποτελεσματικά την κατάσταση οξυγονοκολλώντας τις πόρτες των σπιτιών για να μην βγουν οι άνθρωποι έξω και κυνηγώντας τους διαβάτες με απόχες. Το μοντέλο της δύσης υπέστη συντριβή θυσιάζοντας αρχικά την Ιταλία. Η δημοκρατία φαίνεται να μην είναι αποτελεσματική πια. Αυτό σημαίνει πολιτική κρίση ή αλλιώς αμφισβήτηση της δημοκρατίας. Αυτή η ρετσινιά πότε και πώς θα φύγει;
Οι δε οικονομικές επιπτώσεις θα είναι σημαντικές. Αργά ή γρήγορα αυτές θα εξομαλυνθούν. Τα συστήματα της δύσης μπορούν να καταστρέψουν αλλά και να σώσουν οικονομίες. Το έχουν κάνει πολλές φορές.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
Μπορώ να φανταστώ μόνο τη μέρα, που οι καφετέριες και οι ταβέρνες θα ανοίξουν ξανά – δεν μπορεί να μην ανοίξουν: Πάρτυ παντού! Οι άνθρωποι θα πανηγυρίσουν στους δρόμους όπως όταν κερδίζει το πρωτάθλημα ο ΠΑΟΚ. Θα γλεντήσουν στα ξενυχτάδικα. Οι πολιτικοί θα φωτογραφηθούν στις ταβέρνες. Όλοι θα έχουμε την εντύπωση ότι κερδίσαμε. “Η ανθρωπότητα σώθηκε” θα λέμε και όλοι θα μας υπενθυμίζουν ότι δεν θα νικούσαμε αν δεν συνέβαιναν όλα τα δυσάρεστα, που προηγήθηκαν. Για αυτό, κάποια από τα δυσάρεστα θα πρέπει να μείνουν.
Δεν μπορώ να φανταστώ την επόμενη μέρα. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς οι άνθρωποι θα εμπιστευτούν ξανά ο ένας τον άλλον. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς η δημοκρατία θα αποκτήσει ξανά το κύρος της. Ο κατακερματισμένος κοινωνικός ιστός θα χρειαστεί πολλά χρόνια και πολύ κόπο για να ξαναστηθεί. Άραγε, ο άνθρωπος θα ζει αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά σε έναν εικονικό κόσμο; Θα αντικατασταθεί τελικά από τις μηχανές; Τα ρομπότ θα μπουν στη ζωή μας; Άνθρωπε μην αντιστέκεσαι. Όταν βλέπεις το τραίνο να έρχεται, μην το κοιτάζεις με τα αλυσοδεμένα χέρια σου σε ανάταση. Θα σε πατήσει. Ανέβα επάνω.
Σχεδόν οικειοθελώς Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ και η ελπίδα θα ακουμπήσει στην ΕΠΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.
Οι γραμμές αυτές γράφτηκαν από έναν προβληματισμένο άνθρωπο, που συνεχίζει να ελπίζει και επιμένει να παροτρύνει άπαντες να ακολουθούν τις οδηγίες της πολιτείας, οι οποίες παραμένουν ως η μοναδική ρεαλιστική επιλογή. Παρεμπιπτόντως, καίτοι γιατρός δεν λειτούργησε ούτε κατ' ελάχιστον ως γιατρός κατά τη συγγραφή. Τις άλλες ώρες παραμένει στην 1η γραμμή ως γιατρός.