Από τις αρχές του 2020, η ανθρωπότητα πολιορκείται από έναν νέο τύπο κοροναϊού. Δεν ξέρουμε πολλά για τον ιό. Τώρα μαθαίνουμε. Φαίνεται ότι ο νέος ιός επιχειρεί να γράψει τον επίλογο μιας καταγεγραμμένης ιστορίας 3.500 χρόνων. Ίσως ο ιός δεν είναι μόνος του. Ίσως έχει συμμάχους. Άλλωστε, πώς θα μπορούσε να καταστρέψει τα πάντα ένας ιός, που εξαφανίζεται από τα χέρια μας αν τα πλύνουμε με κοινό σαπούνι;
Μέχρι σήμερα, ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν έχει καταστραφεί από τους πάμπολλους και συχνά οδυνηρούς πολέμους. Δεν έχει καταστραφεί από τους πάμπολλους μικροοργανισμούς, που κατά καιρούς προσέβαλαν τους ανθρώπους (AIDS, Ebola, πανούκλα κ.λπ.). Δεν έχει καταστραφεί από τους διαδικτυακούς ιούς, που συχνά γκρεμίζουν σπουδαία ηλεκτρονικά επιτεύγματα του ανθρώπου. Όλες αυτές οι παρεμβάσεις δεν κατέστρεψαν τον ανθρώπινο πολιτισμό αλλά τον τροποποίησαν. Τροποποίησαν τον πληθυσμό του πλανήτη καθώς και τις συνήθειες των ανθρώπων. Οι τροποποιήσεις σχεδόν πάντα ήταν βίαιες. Τόνοι αίματος έχουν χυθεί για να πάρει ο πλανήτης Γη τη σημερινή του μορφή. Άξιζαν οι θυσίες; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Προσωπικά, πιστεύω ότι η σημερινή έκδοση του ανθρώπινου οικοδομήματος δεν είναι τέλεια αλλά κατά τι βελτιωμένη σε σχέση με εκείνη των “εργοστασιακών ρυθμίσεων”.
Έχει, λοιπόν, συμμάχους ο ιός;
Κι εδώ η απάντηση δεν είναι εύκολη. Κατά τα φαινόμενα, ο ιός δεν είναι μόνος. Ο ιός απαιτεί τη συνδρομή του ανθρώπου για να συνεχίσει το καταστρεπτικό του έργο. Ένα έργο, που γίνεται όλο και πιο καταστρεπτικό μέσα από τις συνεχόμενες τροποποιήσεις, οι οποίες στοχεύουν στην εξολόθρευσή του. Φαίνεται να συμβαίνει το εξής οξύμωρο: Ο άνθρωπος στέκεται απέναντι στον ιό αφενός ως αντίπαλος και αφετέρου ως σύμμαχος.
Ο πανικός, που δημιουργήθηκε με την εμφάνιση του νέου και άγνωστου ιού, είναι εφάμιλλος με τον πανικό του μαθητή, που καλείται να γράψει ξαφνικό και απροειδοποίητο διαγώνισμα σε μη διδαχθείσα ύλη. Ο πανικός αναγκάζει κάποιους μαθητές να αντιγράψουν από το διπλανό τους. Το αποτέλεσμα είναι πάντα ολέθριο.
Η πολιτική αναγκάζεται να πάρει γρήγορες αποφάσεις προκειμένου να αντιμετωπίσει, ως οφείλει, την κρίση. Τα μέτρα, που λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον πλανήτη, έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας. Οι περισσότερες κυβερνήσεις αντιγράφουν πολιτικές από τους διπλανούς τους, όπως ο μαθητής αντιγράφει από τον διπλανό του, ο οποίος είναι αδιάβαστος επίσης. Τα μέτρα άλλοτε είναι μερικώς αποτελεσματικά και άλλοτε εντελώς αναποτελεσματικά και ανέφικτα. Αν και η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, επιχειρεί εν μέρει την εφαρμογή του ανέφικτου. Μοιάζει σαν να προσπαθεί να σώσει το τομάρι της μεταβιβάζοντας τις ευθύνες στους πολίτες και τους ειδικούς επιστήμονες. Η πολιτική, για την ώρα, μοιάζει ανήμπορη να δώσει λύσεις. Παρά τα συνεχόμενα περιοριστικά μέτρα, που επιβάλλει στους ανθρώπους, ο ιός φαίνεται να επιμένει να ζει ανάμεσά μας. Τα μέτρα, εν μέσω πανικού, αγγίζουν τα όρια της γραφικότητας. Εντούτοις, ο ιός πολλαπλασιάζεται και μεταφέρεται με σχετική ευκολία από σώμα σε σώμα. Εφαρμόστηκε εγκλεισμός αλλά ούτε ο ιός εξαφανίστηκε, ούτε τα συστήματα έγιναν συμπαγή και άτρωτα. Απαγορεύτηκε η ηλιοθεραπεία σε γαλλικές παραλίες, επιβλήθηκε το παρκάρισμα θέση παρά θέση στο Βιτέρμπο της Ιταλίας, απαγορεύθηκε η μεταμεσονύχτια διασκέδαση, έκλεισαν τα περίπτερα μετά τα μεσάνυχτα, επιβλήθηκε η καθολική χρήση της προστατευτικής μάσκας σε πολλά μέρη του πλανήτη, απαγορεύθηκαν οι όρθιοι σε μπαρ, στη Βρετανία απαγορεύθηκε η ανταλλαγή επισκέψεων στα σπίτια, προτάθηκε η απαγόρευση ερωτικής συνεύρεσης μεταξύ ατόμων που δεν συγκατοικούν, προτάθηκε ο αυνανισμός ως ο ασφαλέστερος τρόπος έκφρασης του γενετήσιου ενστίκτου. Παρόλα αυτά ο ιός είναι ακόμη εδώ και βροντοφωνάζει: ΕΙΣΤΕ ΑΝΙΚΑΝΟΙ.
Η επιστήμη προσπαθεί να βρει λύσεις. Οι επιστήμονες εργάζονται σκληρά για να δημιουργηθεί ένα εμβόλιο ή ένα θεραπευτικό πρωτόκολλο. Συνεργάζονται με τους πολιτικούς αλλά, κάποιες φορές, ξεπερνούν τα όρια παράγοντας πολιτική. Η αίσθηση της παντοδυναμίας, που ενίοτε διακατέχει τους ειδικούς επιστήμονες, μπορεί να είναι η αιτία της περιστασιακής υπέρβασης των ορίων. Αυτός ο πλανήτης σώθηκε πολλές φορές από τους ειδικούς επιστήμονες αλλά επλήγη άλλες τόσες από τους ίδιους. Η θαυματουργή πενικιλλίνη ανακαλύφθηκε από ειδικούς επιστήμονες όπως και η ατομική βόμβα. Οι ειδικοί επιστήμονες χρησιμοποιούν τα εργαλεία τους για να στηρίξουν την ανθρωπότητα. Όμως, όταν ξεπερνούν τα όρια, τα χρησιμοποιούν για να εξυπηρετήσουν σκοπούς (όχι απαραίτητα δόλιους) της πολιτικής. Για παράδειγμα, είναι προφανής η πολιτική τοποθέτηση-στράτευση πρόσφατων δημοσιευμάτων σε έγκριτα και καταξιωμένα ακαδημαϊκά έντυπα (New England Journal of Medicine και Nature) με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ. Πως να μην θυμηθούμε ότι, σε άλλες εποχές, η επιστήμη ουδόλως τιμήθηκε από μερικούς ανάξιους λειτουργούς της, που συστρατεύθηκαν με τον Αδόλφο Χίτλερ;
Οι συνωμοσιολόγοι αυξάνονται και επιχειρούν να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα. Δεν είναι δόλιοι. Ανόητοι και ημιμαθείς είναι. Ωστόσο, αποτελούν “αγκάθι” στην προσπάθεια διαχείρισης οποιασδήποτε κρίσης προβάλλοντας μια “μυστική” γνώση, που μόνο αυτοί κατέχουν. Δεν είναι λίγοι αυτοί, που πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη ή μοιάζει με ντόνατ. Δεν είναι λίγοι αυτοί, που πιστεύουν ότι μέσα στα εμβόλια βάζουν “μικρούς σατανάδες” κάποιοι πανούργοι άνθρωποι με κατακόκκινα μάτια. Το ό,τι δεν είναι λίγοι πρέπει να μας προβληματίσει. Ποια συστήματα γεννούν ανόητους ανθρώπους; Μήπως τα συστήματα, που εμείς φτιάξαμε, γεννούν και θρέφουν ανόητους ανθρώπους; Μήπως η πολιτική, που συχνά ξεχνά ότι ενσαρκώνει την τέχνη του εφικτού, επιτρέπει τον πολλαπλασιασμό εκτρωμάτων;
Τα ΜΜΕ ξεχνούν το ρόλο τους αρκετά συχνά. Η αμερόληπτη ενημέρωση είναι εξαιρετικά σπάνια. Τα ΜΜΕ εστιάζουν πολύ συχνά στη διαμόρφωση συνειδήσεων και μοιάζουν να πασχίζουν να επιβάλλουν την άποψή τους, η οποία δεν θα έπρεπε να μας αφορά. Το ζητούμενο είναι η ορθή και αμερόληπτη ενημέρωση και όχι η άποψη του κομιστή της. Ενίοτε, κινούνται στα όρια της υποκρισίας. Υπενθυμίζεται ότι, προ ολίγων ημερών, η ρεπόρτερ του κρατικού καναλιού κατέκρινε τους Πατρινούς, που δεν φορούσαν μάσκα όντες καθήμενοι σε εξωτερικό χώρο καφετέριας, τη στιγμή που ο δικός της κάμερα-μαν δεν φορούσε, επίσης, μάσκα σύμφωνα με ξαφνική και απρόβλεπτη on-line δήλωση περαστικού πολίτη. Η ρεπόρτερ δικαιολόγησε το συνεργάτη της λέγοντας ότι την έβγαλε για λίγο, ώστε να κάνει τη δουλειά του. Αναρωτιέται, βέβαια, κανείς γιατί ο κάμερα-μαν δεν μπορεί να εργαστεί φορώντας μάσκα... Τα ΜΜΕ διακατέχονται, επίσης, από την αίσθηση της παντοδυναμίας και συνεπώς υπερβαίνουν συχνά τα όρια.
Τη στιγμή, που μοιάζει να έχει σταματήσει ο πλανήτης, μπορούμε να μάθουμε από τα λάθη μας και να υπερασπιστούμε τον ανθρώπινο πολιτισμό σεβόμενοι την καταγεγραμμένη ιστορία μας των 3.500 χρόνων. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τώρα που ο πλανήτης σταμάτησε, να κατέβω παρακαλώ.