Μητρικός Θηλασμός: Είναι Καλή Μέθοδος Αντισύλληψης;

Ο Μητρικός Θηλασμός είναι καλή ως μεταβατική μέθοδος αντισύλληψης... υπό όρους!

Τα οφέλη, που απορρέουν από το μητρικό θηλασμό, είναι πολλά τόσο για το νεογνό/βρέφος όσο και για τη μητέρα. Στόχος της παρούσης σημείωσης δεν είναι η εξύμνηση του μητρικού θηλασμού εν γένει (άλλωστε δικαίως εξυμνείται παντού και με πολλούς τρόπους) αλλά η διερεύνηση της αξίας του ως μεθόδου αντισύλληψης.

Είναι γνωστό ότι στις μη-θηλάζουσες λεχωίδες οι ωοθυλακιορρηξίες επιστρέφουν σε 40 ημέρες περίπου μετά τον τοκετό(1). Το 60% περίπου αυτών των ωοθυλακιορρηξιών είναι δυνητικά γόνιμες(2). Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει τρόπος να γίνει αντιληπτή η πρώτη ωοθυλακιορρηξία, που προηγείται της πρώτης εμμηνορρυσίας μετά τον τοκετό.

Στις θηλάζουσες λεχωίδες η επιστροφή της ωοθυλακιορρηξίας επηρεάζεται από τη συχνότητα και τη διάρκεια του θηλασμού. Γενικά, η ωοθυλακιορρηξία επιστρέφει αργότερα στις αποκλειστικά θηλάζουσες μητέρες σε σχέση με τις μητέρες, που θηλάζουν αλλά όχι αποκλειστικά(3). Σύμφωνα με μία δημοσίευση στο Lancet των Gray et al(4), το 10% των λεχωίδων, που δεν είχαν έμμηνο ρύση, εμφάνισε ωοθυλακιορηξία ενώ το 1-5% των λεχωίδων, που θήλασαν αποκλειστικά, εμφάνισε ωοθυλακιορρηξία(4).

Οι αποκλειστικά θηλάζουσες μητέρες, γενικά, επανεμφανίζουν αργότερα ωοθυλακιορρηξίες σε σχέση με τις μη-αποκλειστικά θηλάζουσες. Αυτό οφείλεται στην αναστολή της έκκρισης της GnRH από τον υποθάλαμο λόγω των σημαντικά υψηλών επιπέδων της προλακτίνης, που παρατηρείται στις αποκλειστικά θηλάζουσες μητέρες. Συνεπώς, ο μητρικός θηλασμός αναστέλλει τις ωοθυλακιορρηξίες αλλά η πιθανότητα της αναστολής συσχετίζεται με τη συχνότητα και τη διάρκεια του θηλασμού, τις διατροφικές συνήθειες της μητέρας και το δείκτη μάζας σώματος της μητέρας (BMI). Αν και ο μητρικός θηλασμός συσχετίζεται με παροδική υπογονιμότητα, σύμφωνα με τους Curtis et al(5), η ανωοθυλακιορρηξία είναι πιθανή μόνο στην περίπτωση, που συνυπάρχουν όλες οι παρακάτω συνθήκες(5):

• Δεν έχουν περάσει περισσότεροι από 6 μήνες από τον τοκετό.

• Ο θηλασμός είναι αποκλειστικός (τα μεσοδιαστήματα μεταξύ θηλασμών δεν είναι μεγαλύτερα των 4 ωρών κατά τη διάρκεια της ημέρας και των 6 ωρών κατά τη διάρκεια της νύχτας).

• Δεν έχει εμφανιστεί εμμηνορρυσία.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η προστασία από μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη αγγίζει το 98%(6). Φυσικά, ο οικογενειακός προγραμματισμός παραμένει μία έννοια, που εξατομικεύεται. Αν και ο αποκλειστικός θηλασμός είναι μία καλή μέθοδος αντισύλληψης υπό όρους, καλό είναι να χρησιμοποιείται ως μεταβατική μέθοδος. Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητη μία συζήτηση μεταξύ του γονεϊκού ζεύγους και του μαιευτήρα κατά την πρώτη εξέταση μετά τον τοκετό σχετική με τις προσφερόμενες αντισυλληπτικές μεθόδους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ:

1. Jackson E, Glasier A. Return of ovulation and menses in postpartum nonlactating women: a systematic review. Obstetrics & Gynecology. 2011 Mar 1;117(3):657-62.

2. Gray RH, Campbell OM, Zacur HA, Labbok MH, MacRAE SL. Postpartum return of ovarian activity in nonbreastfeeding women monitored by urinary assays. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 1987 Apr 1;64(4):645-50.

3. Perez A, Vela P, Masnick GS, Potter RG. First ovulation after childbirth: the effect of breast-feeding. American Journal of Obstetrics & Gynecology. 1972 Dec 15;114(8):1041-7.

4. Gray RH, Campbell OM, Apelo R, Eslami SS, Zacur H, Ramos RM, Gehret JC, Labbok MH. Risk of ovulation during lactation. The Lancet. 1990 Jan 6;335(8680):25-9.

5. Curtis KM. US medical eligibility criteria for contraceptive use, 2016. MMWR. Recommendations and Reports. 2016;65.

6. Kennedy KI, Rivera R, McNeilly AS. Consensus statement on the use of breastfeeding as a family planning method. Contraception. 1989 May 1;39(5):477-96.