Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών εμφανίζουν πολύ συχνά υπογονιμότητα λόγω ανωοθυλακιορρηξίας. Η κλομιφαίνη είναι το φάρμακο, που έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς στην αντιμετώπιση αυτού του είδους υπογονιμότητας. Την τελευταία δεκαετία ένα άλλο φάρμακο, η λετροζόλη (αναστολέας αρωματάσης), που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, έχει δοκιμαστεί στην αντιμετώπιση της ανωοθυλακιορρηκτικής υπογονιμότητας με ικανοποιητικά αποτελέσματα(1,2). Οι αναστολείς της αρωματάσης είναι μία κατηγορία φαρμάκων, που μπλοκάρουν τη βιοσύνθεση των οιστρογόνων.
Η χορήγηση της λετροζόλης από την 3η έως και την 7η ημέρα του κύκλου έχει σαν αποτέλεσμα τον περιορισμό των οιστρογόνων, που εκκρίνονται από την ωοθήκη και συνεπώς την αύξηση της FSH από την υπόφυση του εγκεφάλου. Η FSH είναι η ορμόνη, που προάγει την ανάπτυξη των ωοθυλακίων, τα οποία στη συνέχεια παράγουν οιστρογόνα όταν η επίδραση της λετροζόλης έχει εκλείψει.
Συγκρίνοντας τη λετροζόλη με την κλομιφαίνη φαίνεται ότι η πρώτη υπερτερεί της δεύτερης(3):
Η λετροζόλη συχνότερα από την κλομιφαίνη προάγει την ωρίμανση ενός μόνο ωοθυλακίου οδηγώντας σε θεωρητικό περιορισμό των πολύδυμων κυήσεων.
Η λετροζόλη δεν εμφανίζει άμεση αρνητική επίδραση στο ενδομήτριο και στην τραχηλική βλέννη σε αντίθεση με την κλομιφαίνη.
Η λετροζόλη έχει μικρότερο χρόνο ημίσειας ζωής από την κλομιφαίνη (45 ώρες έναντι 2 εβδομάδες) με αποτέλεσμα να παρουσιάζει μικρότερο θεωρητικό κίνδυνο τερατογένεσης.
Η λετροζόλη περιορίζει περισσότερο από την κλομιφαίνη τα επίπεδα των οιστρογόνων κάνοντάς την ιδανική επιλογή για γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού, ενδομητρίωσης ή υπερπλασίας του ενδομητρίου.
Ανασκοπώντας τη μετα-ανάλυση των Franik et al.(4) διαπιστώνουμε ότι η λετροζόλη οδηγεί σε περισσότερες ευτυχείς κυήσεις (δηλ. κυήσεις που οδηγούν σε ζωντανά έμβρυα) σε σχέση με την κλομιφαίνη.
Τέλος, καλό είναι να σημειωθεί η χορήγηση της λετροζόλης στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας είναι ανεπίσημη (off-label) και δεν είναι εγκεκριμένη από το FDA ή άλλους αντίστοιχους οργανισμούς αν και αρκετές μελέτες έχουν υποστηρίξει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά της(5,6,7).
Ωστόσο, το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων (ACOG), τον Ιούνιο του 2018 εξέδωσε οδηγία σύμφωνα με την οποία η λετροζόλη συστήνεται ως πρώτη επιλογή στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ανεξαρτήτου BMI(8).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
Bedaiwy MA, Mousa NA, Esfandiari N, Forman R, Casper RF. Follicular phase dynamics with combined aromatase inhibitor and follicle stimulating hormone treatment. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2007 Mar 1;92(3):825-33.
Casper RF, Mitwally MF. A historical perspective of aromatase inhibitors for ovulation induction. Fertility and sterility. 2012 Dec 1;98(6):1352-5.
Casper RF, Mitwally MF. Aromatase inhibitors for ovulation induction. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2006 Mar 1;91(3):760-71.
Franik S, Eltrop SM, Kremer JA, Kiesel L, Farquhar C. Aromatase inhibitors (letrozole) for subfertile women with polycystic ovary syndrome. The Cochrane database of systematic reviews. 2018 May 24;5:CD010287.
Cortínez A, De Carvalho I, Vantman D, Gabler F, Iñiguez G, Vega M. Hormonal profile and endometrial morphology in letrozole-controlled ovarian hyperstimulation in ovulatory infertile patients. Fertility and sterility. 2005 Jan 1;83(1):110-5.
Al-Fozan H, Al-Khadouri M, Tan SL, Tulandi T. A randomized trial of letrozole versus clomiphene citrate in women undergoing superovulation. Fertility and sterility. 2004 Dec 1;82(6):1561-3.
Forman R, Gill S, Moretti M, Tulandi T, Koren G, Casper R. Fetal safety of letrozole and clomiphene citrate for ovulation induction. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada. 2007 Aug 1;29(8):668-71.
ACOG Committee Opinion No. 738: Aromatase Inhibitors in Gynecologic Practice. Obstet Gynecol. 2018;131(6):e194.
Comments